دانستنی هایی در مورد مغز انسان
چقدر مغز خود را می شناسید و با ساختار و عملکرد آن آشنا هستید؟ در اینجا به 18 نکته اشاره می شود که کمک می کنند این عضم مهم و حیاتی را بیشتر بشناسیم:
1.گفته می شود که خمیازه به انتقال اکسیژن بیشتر به مغز کمک کرده و در نتیجه آن را خنک و بیدار می کند.
2. مغز ما از حدود 100 میلیارد نورون (سلول های ویژه بافت عصبی) تشکیل شده است.
3. حدود 75 درصد از مغز ما را آب تشکیل می دهد.
4. ساختار مغز کودکانی که قبل از 5 سالگی دو زبان را می آموزند با ساختار مغز سایر کودکان متفاوت است.
5. مطالعه ای که بر یک میلیون دانشجوی نیویورکی صورت گرفت نشان داد کسانی که هنگام ناهار مواد افزودنی و نگهدارنده مصنوعی مصرف نمی کنند در امتحان عملکرد بهتری دارند.
6. مغز شما هنگام بیداری بین 10 تا 20 وات انرژی تولید می کند، این انرژی می تواند به تنهایی یک لامپ را روشن کند.
7. دانشمندان می گوید عکس العمل مغز نسبت به درد در زنان و مردان متفاوت است، و به همین دلیل آنها درد را به گونه ای متفاوت درک یا توصیف می کنند.
8. یک قطعه از بافت مغز (هم اندازه یک دانه شن) حدود 100000 نورون دارد که در 1 میلیارد نقطه با هم تماس برقرار می کنند.
9. در دهه اول زندگی، تریلیون ها نقطه تماس در مغز یک کودک تشکیل می شود.
10. بین اعضای بدن انسان، مغز بیشترین چربی را دارد (حدود 60 درصد).
11. 20 درصد از اکسیژنی که در بدن وجود دارد توسط مغز مصرف می شود.
12. هر نورون توسط 40000 نقطه تماس به نورون های دیگر متصل می شود. اگر تعداد نورون ها(100میلیارد) را در 40000 ضرب کنیم خواهیم دید که تعداد این نقاط از تعداد ستارگانی که در کائنات وجود دارد بیشتر است.
13. تمرین موسیقی توانایی های مغز را در کودکان و بزرگسالان تقویت می کند.
14. سرعت انتقال اطلاعات در مغز حدود 268 مایل در ساعت است.
15. مغز فاقد هر گونه گیرنده درد است، به همین دلیل هیچ گاه در قسمت مغز احساس درد نمی کنیم.
16. رشد مغز در 18 سالگی متوقف می شود.
17. استرس بیش از اندازه سلولها، ساختار و عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.
18. اگرچه مغز تنها 2 درصد از وزن بدن شما را تشکیل می دهد، ولی 20 الی 30 درصد کالری دریافتی بدن توسط مغز مصرف می شود. حقایق دیگری درباره مغز
1-مغز انسان بسیار بزرگ است:
میانگین وزن مغز یک فرد بالغ ١٣٠٠ تا ١۴٠٠ گرم است. برخی از جراحان مغز و اعصاب بافت مغز زنده را مانند خمیر دندان و مواد نیمه جامد دیگر توصیف میکنند. در حدود ٨٠ درصد از محتوی جمجمه انسان را مغز فرا گرفته است و مابقی آن از میزان یکسانی خون و مایع نخاعی انباشته شده است به بیانی دیگر حجم مواد انباشته شده در جمجمه انسان با گنجایش بطری دو لیتری آب معدنی برابری میکند.
2-اما در حال کوچک شدن است:
انسانهای ماقبل تاریخ از مغزهای بسیار بزرگتری برخوردار بودهاند و مطالعات نشان میدهند مغز انسان از پنج هزار سال پیش تاکنون در حدود ١۵٠ سانتیمتر مکعب کوچکتر شده است که این میزان با ١٠ درصد از کل حجم مغز برابری میکند. تاکنون دلیل این کاهش حجم مغز مشخص نشده اما برخی بر این باورند این کاهش حجم با افزایش کارایی مغز همراه شده است. برخی دیگر بر این باورند که به دلیل عدم نیاز به فکهای مقاوم برای جویدن مواد غذایی سخت، جمجمه انسان رو به کوچکتر شدن گذاشته است. با این همه تاکنون شاهدی بر این موضوع که کوچک شدن مغز از میزان هوشمندی انسانها کاسته است یا نه به دست نیامده است.
3-مغز انسان انرژی خواه است:
این عضو حیاتی که تنها دو درصد از وزن بدن را تشکیل میدهد در حدود ٢٠ درصد از اکسیژن و ٢۵ درصد از گلوکز خون را مصرف میکند. این میزان مصرف انرژی مباحثاتی را در میان دانشمندان به راه انداخته است تا دریابند چه ماده غذایی منجر به تکامل یافتن مغز بزرگ در انسان شده است. در ابتدا گوشت به عنوان عامل آغاز این تکامل انتخاب شد اما به دلیل غیر قابل اتکا بودن این منبع غذایی دانشمندان گیاهان غنی از انرژی را به عنوان ماده غذایی انتخاب کردند که باعث تکامل یافتن مغز انسان و بزرگ شدن آن شده است. از دیگر نظریههایی که برای توضیح بزرگ شدن مغز ارائه شدهاند میتوان به تغییرات آب و هوایی، نیاز محیطی و رقابتهای اجتماعی اشاره کرد. 4-چین خوردگیهای مغز انسان را هوشمند میکنند:
سطح مغز انسان از شیارهای عمیقی در هم پیچیده شده و از فرورفتگیها (Sulci) و برآمدگیها (Gyri) تشکیل شده .این ساختار پیچیده به مغز امکان میدهد تا در فضایی کوچک بیشتر فشرده شده و در نتیجه قدرت پردازش آن افزایش پیدا کند.
5-بیشتر سلولهای مغز نورونها هستند:
دیدگاه قدیمی که انسان تنها از ١٠ درصد از مغزش استفاده میکند دیدگاهی نادرست است اما اکنون آشکار شده است زمینه به وجود آمدن این دیدگاه در واقع این است که نورونها تنها ١٠ درصد از مغز انسان را تشکیل میدهند. بقیه سلولهای مغزی که بیش از نیمی از وزن مغز را به خود اختصاص دادهاند سلولهای Glia نام دارند که به زبان یونانی به معنی چسب است. از این رو در گذشته عصب شناسان معتقد بودند این سلولها برای در کنار هم نگاه داشتن نورونها در مغز قرار دارند اما مطالعات جدید نشان دادهاند که نقش این سلولها محافظت و ایجاد ایمنی برای رشد و عملکرد سیناپسها است.
6-مغز باشگاهی خصوصی است:
ساختاری از سلولها در سیستم خونی مغز که دیواره خونی-مغزی نام دارد مانند نگهبانان در باشگاههای خصوصی تنها به چند مولکول اجازه ورود به بخش اصلی سیستم عصبی یعنی مغز را میدهد. مویرگهایی که تغذیه مغز را به عهده دارند در کنار سلولهایی که به یکدیگر چسبیدهاند از ورود مولکولهای بزرگ جلوگیری میکنند، تنها پروتئینهای ویژهای اجازه دارند موادغذایی و مواد دیگر مورد نیاز مغز را به داخل ببرند. این دیواره در عین محافظت از مغز گاه میتواند از ورود داروهای حیاتی به مغز نیز جلوگیری کنند. تنها راهی که تاکنون توانسته است ورود داروها از میان این مانع مغزی را امکان پذیر سازد فناوری نانو بوده است. در مطالعاتی که در سال ٢٠٠٩ در رابطه با درمان سرطان انجام گرفته بود دانشمندان توانستند نانو ذرات ویژهای را از میان این دیواره عبور داده و به دیواره تومورهای سرطانی اتصال دهند. در آینده میتوان با ترکیب نانو ذرات و داروهای شیمی درمانی روشی موثر برای از بین بردن تومورهای مغزی به وجود آورد.
7-مغز در ابتدا به شکل لولهای کوچک است:
پایههای مغز در اولین روزهای شکلگیری جنین بنا گذاشته میشوند. سه هفته پس از شکل گرفتن جنین لایهای از سلولهای بنیادین که صفحه عصبی نام دارد شکل گرفته و به لولهای عصبی تبدیل میشود. این نسج در واقع سیستم مرکزی عصبی را به وجود میآورد. لوله عصبی از ابتداییترین مراحل رشد جنین شکل گرفته و از دیگر بخشها متمایز میشود و شکلگیری نورونها و دیگر سلولها نیز از سه ماهه دوم آغاز خواهد شد. چین خوردگیهای مغز بسیار دیر آغاز میشود و در ٢۴ هفتگی تعداد بسیار کمی از این چین خوردگیها بر روی سطح مغز مشاهده میشود.
8-مغز کاملا تکامل نیافته است:
نقطه اوج رشد ماده خاکستری مغز به دوران بلوغ انسان تعلق دارد و در دوران نوجوانی و با گسترش بخشهای قدامی مغز که با قضاوت و تصمیمگیری در ارتباطند تکامل بیشتری پیدا میکند. مطالعات نشان دادهاند بخشهایی که با عملکرد چندگانه انسان در ارتباط است تا ١۶ یا ١٧ سالگی به طور کامل تکمیل نمیشوند و بسیاری از دیگر تواناییهای مغز تا ٢٠ سالگی به تکامل میرسند.
9-مغز هرگز از تغییر دست بر نمیدارد:
زمانی دانشمندان بر این باور بودند که با پشت سر گذاشتن جوانی، توانایی شکلگیری اتصالات نورونی جدید نیز در انسان متوقف میشود. دیدگاهی که در سال ٢٠٠٧ مردود اعلام شد و دانشمندان دریافتند مغز در شرایط مختلف توانایی تشکیل دادن نورونهای جدید را دارد و مغز میتواند در دوران بزرگسالی نیز اتصالات جدید نورونی بسازد. همچنین تحقیقات بر روی مراقبه یا مدیتیشن نشان داده است تمرین دادن شدید مغز میتواند ساختار و عملکرد مغز را تغییر دهد.
کهکشان 1/5 کیلویی
مغزانسان حدود 1/5کیلوگرم است که دارای در حدود 100 میلیارد اعصاب بهم پیوسته با طولی معادل چندین هزار کیلومتراست. بو سیله این شبکه عظیم و پیچیده اعصاب تمام حرکات، افکار، حسهای پنج گانه واحساسات روحی انسان کنترل می شود. در داخل مغز و ستون فقرات قریب به ده هزار نوع نرون و تریلیونها سلولهای کمکی و حدود 100 نوع مواد شیمیایی تنظیم کننده و کیلومترها مویرگ و بسیارپدیده های دیگر وجود دارد که با یک نظم شگفت انگیز واعجاب آوری باهم تعامل می کنند انسان متفکر امروز با تمام دانش و تکنولوژی خویش هنوزبه تمام اسرار و مرموزات مغز انسان پی نبرده است. اینچنین است خلقت خدای دانا و توانا. تو حید یعنی فقط ان شعور بی نهایتی که چنین دستگاه عظیمی را بنا کرده است شایسته ستایش است.
یک پشه:
آیا می دانید که یک پشه علا وه بر داشتن سیستم های بیو لوژیک مانند مغز و اعصاب، دستگاه گوارشی، دستگاه تو لید مثل و... قادر است در هر ثا نیه بین 500 تا 1000 بار با ل بزند!! یعنی قریب به 30000 تا 100000 بار در هر د قیقه!!! آیا انسان امروز قا در است با تمام دانش علمی و فنی خود پدیده ای مانند یک پشه را حتی از مواد خلق شده بسازد؟ اینچنین است خلقت خدای بزرگ و توانا. تو حید یعنی تنها خدایی را که آفریننده همه علوم است معلم، مرجع دینی و را هنمای خود در مسیر زند گی بدانیم.
إن الله لا يستحي أن يضرب مثلا ما بعوضة فما فوقها فأما الذين ءامنوا فيعلمون أنه الحق من ربهم وأما الذين كفروا فيقولون ماذا أراد الله بهذا مثل يضل به كثيرا ويهدي به كثيرا وما يضل به إلا الفسقين
خدا از آوردن هيچ گونه مثالى ابا ندارد، از پشه اى ريز گرفته تا بزرگ تر و اما كسانى كه ايمان دارند، مى دانند كه اين حقيقتى است از جانب پروردگارشان. و اما كسانىكه ايمان ندارند، مى گويند: "خدا از چنين مثلى چه منظورى داشت؟" او بدين وسيله بسيارىرا گمراه و بسيارى را هدايت مى كند. ولى او هرگز گمراه نمى كند به جز ستمكاران را. مغز انسان اندامی بسیار پیچیده است که حدود ۲ درصد وزن بدن انسان ر دارا میباشد، بنابراین یک انسان ۷۵ کیلوگرمی مغزی در حدود ۱٫۵ کیلوگرم دارد. با این وجود مغز میان ۲۰ تا ۳۰ درصد از انرژی بدن انسان را مصرف میکند در مغز انسان حدود ۱۰۰ میلیارد یاخته مغزی وجود دارد که بصورت یک شبکه بسیار پیپچیده با یکدیگر در ارتباط هستند. محاسبات نشان میدهد که در حدود ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ میلیارد ارتباط نقطه به نقطه میان یاختههای مغزی در مغز انسان وجود دارد. این شماره از شمار ستارگان جهان بیشتر است.
ما کارهايي مثل ديدن، شنيدن، لمس کردن، فکر کردن و غيره را مي توانيم همزمان انجام دهيم چون سلولهاي مغزمان بصورت موازي کار مي کنند و هر کدام وظيفه خاصي دارند. ارتباطات مختلف بدن انسان با بيش از سيزده ميليارد نرون (سلول عصبى ) انجام مى گيرد كه از اين مقدار ده ميليارد مربوط به مغز و بقيه مربوط به پوست و ساير اندام شبكه عصبى كه در مركز بصل النخاع قرار دارد مى باشد. در هر ثانيه بيش از يكصد ميليون پيام را از اندام مختلف عصبى دريافت مى كند و در همين فرصت (يك چشم بهم زدن ) يك ثانيه اين پيام را برسى و مورد مطالعه قرار مى دهد و فقط چند صد عدد از اين پيامها را كه قابل اهميت مى داند اجازه ورود مى دهد و به اطلاع مغز مى رساند. مغز در داخل استخوان جمجمه و نخاع در داخل ستون فقرات جای گرفته است. سه پرده که در مجموع مننژ نامیده میشوند، مغز و نخاع را از اطراف محافظت میکنند. پرده داخلی : پرده داخلی چسبیده به مغز و نخاع بوده و کار تغذیه بافت عصبی را انجام میدهد.
پرده میانی : پرده میانی عنکبوتیه نام دارد که به پرده خارجی چسبیده و از پرده داخلی کم و بیش فاصله دارد.
پرده خارجی : از بافت پیوندی محکم تشکیل شده و به استخوانهای محافظ چسبیده است. در فاصله بین عنکبوتیه و پرده داخلی مایع شفافی قرار گرفته است که از ترشحات رگهای خونی است. این مایع را مایع مغزی-نخاعی میگویند و کار آن محافظت از بافت عصبی است.
مخ بزرگترین قسمت مغز است و دارای دو نیمکره است که توسط رشتههای عصبی محکم و سفید رنگی بهم متصلند و ارتباط دو نیمکره نیز از طریق همین رشتههای عصبی صورت میگیرد. قسمت سطحی مخ ، خاکستری رنگ است و قشر مخ نامیده میشود. قشر مخ در انسان به علت وسعت زیاد خود و جای گرفتن در فضای محدود حالت چین خورده دارد. در زیر قشر مخ ماده سفید رنگی وجو دارد که از اجتماع رشتههای عصبی میلین دار تشکیل شده است و این رشته همان دنبالههای نورونهایی هستند که در قشر خاکستری با سایر قسمتهای دستگاه عصبی قرار دارند.
علاوه بر قشر مخ چند هسته خاکستری در بخش سفید آن وجود دارد که مهمترین آنها
غده تالاموس و غده هیپوتالاموس است. هر قسمت از قشر خاکستری کار ویژهای انجام میدهد. مراکز مربوط به دریافت و تفسیر اطلاعات رسیده از اندامهای حسی مختلف مانند چشم و گوش و پوست در این قسمت است. قسمتی از قشر خاکستری مرکز حرکات ارادی است. مخ مرکز احساسات ، فکر کردن و حافظه است. نیمکره چپ مخ حرکات طرف راست و نیمکره چپ بدن حرکات طرف راست بدن را کنترل میکنند. هر نیمکره کارهای ویژهای را نیز انجام میدهد. نیمکره چپ در زبان آموزی ، یادگیری ، تفکر ریاضی و منطق ، تخصص دارد. نیمکره راست انجام دادن کارهای ظریف هنری ،
موسیقی را کنترل میکند. تالاموسها مرکز تقویت پیامهای حسی مانند چشم ، درد و ترس هستند و پیامهای حسی را قبل از اینکه به قشر مخ برسند تقویت میکنند. هیپوتالاموس مرکز تنظیم اعمال مختلفی از جمله گرسنگی، تشنگی ، خواب و بیداری و دمای بدن است.
مخچه قسمتی از مغز است که در پشت و زیر مخ قرار دارد. مخچه دارای دو نیمکره است، اما چین خوردگیهای سطحی آن کم عمق تر و منظم تر است. قسمت سطحی مخچه را ماده خاکستری پوشانده است. مخچه بوسیله دسته تارهای عصبی به بقیه قسمتهای دستگاه عصبی مربوط است. مخچه در کار کنترل فعالیتهای ماهیچهای به مخ کمک میکند.
مخچه پیامهای حرکتی را قبل از اینکه به اندامها بروند تقویت میکند. در نتیجه حرکات نرمتری از بدن سر میزند.
حفظ تعادل بدن نیز به عهده مخچه است. برای اینکار چشمها و گوش داخلی وضعیت بدن را به مخچه خبر میدهند و مخچه، ماهیچه ها را طوری کنترل میکند، که تعادل برقرار بماند. در مجموع کارهایی که مخچه انجام میدهد همگی غیر ارادی هستند.
بصلالنخاع پایین ترین مرکز عصبی واقع در استخوان جمجمه است. انتهای بصلالنخاع به نخاع مربوط است. بیشتر بصلالنخاع از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده است که میان نخاع و مغز قرار دارد. بصلالنخاع فعالیت اندامهای داخلی بدن مانند قلب، ششها و اندامهای گوارشی را اداره میکند. به همین دلیل یکی از مهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد. مغز 12 جفت عصب دارد. این اعصاب با اندامهای مهمی ارتباط دارند. نظم موجود بین قسمت های مختلف مغز و همچنین هماهنگی بین مغز و اندامهای مختلف بدن، انسان را به وجود آفریدگاری عالم و قادر رهنمون می سازد.
2. مغز ما از حدود 100 میلیارد نورون (سلول های ویژه بافت عصبی) تشکیل شده است.
3. حدود 75 درصد از مغز ما را آب تشکیل می دهد.
4. ساختار مغز کودکانی که قبل از 5 سالگی دو زبان را می آموزند با ساختار مغز سایر کودکان متفاوت است.
5. مطالعه ای که بر یک میلیون دانشجوی نیویورکی صورت گرفت نشان داد کسانی که هنگام ناهار مواد افزودنی و نگهدارنده مصنوعی مصرف نمی کنند در امتحان عملکرد بهتری دارند.
6. مغز شما هنگام بیداری بین 10 تا 20 وات انرژی تولید می کند، این انرژی می تواند به تنهایی یک لامپ را روشن کند.
7. دانشمندان می گوید عکس العمل مغز نسبت به درد در زنان و مردان متفاوت است، و به همین دلیل آنها درد را به گونه ای متفاوت درک یا توصیف می کنند.
8. یک قطعه از بافت مغز (هم اندازه یک دانه شن) حدود 100000 نورون دارد که در 1 میلیارد نقطه با هم تماس برقرار می کنند.
9. در دهه اول زندگی، تریلیون ها نقطه تماس در مغز یک کودک تشکیل می شود.
10. بین اعضای بدن انسان، مغز بیشترین چربی را دارد (حدود 60 درصد).
11. 20 درصد از اکسیژنی که در بدن وجود دارد توسط مغز مصرف می شود.
![[تصویر: ox5nmp9lcubh6tqaow36.jpg]](http://up.iranbiologists.com/images/ox5nmp9lcubh6tqaow36.jpg)
13. تمرین موسیقی توانایی های مغز را در کودکان و بزرگسالان تقویت می کند.
14. سرعت انتقال اطلاعات در مغز حدود 268 مایل در ساعت است.
15. مغز فاقد هر گونه گیرنده درد است، به همین دلیل هیچ گاه در قسمت مغز احساس درد نمی کنیم.
16. رشد مغز در 18 سالگی متوقف می شود.
17. استرس بیش از اندازه سلولها، ساختار و عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.
18. اگرچه مغز تنها 2 درصد از وزن بدن شما را تشکیل می دهد، ولی 20 الی 30 درصد کالری دریافتی بدن توسط مغز مصرف می شود. حقایق دیگری درباره مغز
1-مغز انسان بسیار بزرگ است:
میانگین وزن مغز یک فرد بالغ ١٣٠٠ تا ١۴٠٠ گرم است. برخی از جراحان مغز و اعصاب بافت مغز زنده را مانند خمیر دندان و مواد نیمه جامد دیگر توصیف میکنند. در حدود ٨٠ درصد از محتوی جمجمه انسان را مغز فرا گرفته است و مابقی آن از میزان یکسانی خون و مایع نخاعی انباشته شده است به بیانی دیگر حجم مواد انباشته شده در جمجمه انسان با گنجایش بطری دو لیتری آب معدنی برابری میکند.
2-اما در حال کوچک شدن است:
انسانهای ماقبل تاریخ از مغزهای بسیار بزرگتری برخوردار بودهاند و مطالعات نشان میدهند مغز انسان از پنج هزار سال پیش تاکنون در حدود ١۵٠ سانتیمتر مکعب کوچکتر شده است که این میزان با ١٠ درصد از کل حجم مغز برابری میکند. تاکنون دلیل این کاهش حجم مغز مشخص نشده اما برخی بر این باورند این کاهش حجم با افزایش کارایی مغز همراه شده است. برخی دیگر بر این باورند که به دلیل عدم نیاز به فکهای مقاوم برای جویدن مواد غذایی سخت، جمجمه انسان رو به کوچکتر شدن گذاشته است. با این همه تاکنون شاهدی بر این موضوع که کوچک شدن مغز از میزان هوشمندی انسانها کاسته است یا نه به دست نیامده است.
3-مغز انسان انرژی خواه است:
این عضو حیاتی که تنها دو درصد از وزن بدن را تشکیل میدهد در حدود ٢٠ درصد از اکسیژن و ٢۵ درصد از گلوکز خون را مصرف میکند. این میزان مصرف انرژی مباحثاتی را در میان دانشمندان به راه انداخته است تا دریابند چه ماده غذایی منجر به تکامل یافتن مغز بزرگ در انسان شده است. در ابتدا گوشت به عنوان عامل آغاز این تکامل انتخاب شد اما به دلیل غیر قابل اتکا بودن این منبع غذایی دانشمندان گیاهان غنی از انرژی را به عنوان ماده غذایی انتخاب کردند که باعث تکامل یافتن مغز انسان و بزرگ شدن آن شده است. از دیگر نظریههایی که برای توضیح بزرگ شدن مغز ارائه شدهاند میتوان به تغییرات آب و هوایی، نیاز محیطی و رقابتهای اجتماعی اشاره کرد. 4-چین خوردگیهای مغز انسان را هوشمند میکنند:
سطح مغز انسان از شیارهای عمیقی در هم پیچیده شده و از فرورفتگیها (Sulci) و برآمدگیها (Gyri) تشکیل شده .این ساختار پیچیده به مغز امکان میدهد تا در فضایی کوچک بیشتر فشرده شده و در نتیجه قدرت پردازش آن افزایش پیدا کند.
![[تصویر: iwmcalto9v4oprul739.jpg]](http://up.iranbiologists.com/images/iwmcalto9v4oprul739.jpg)
دیدگاه قدیمی که انسان تنها از ١٠ درصد از مغزش استفاده میکند دیدگاهی نادرست است اما اکنون آشکار شده است زمینه به وجود آمدن این دیدگاه در واقع این است که نورونها تنها ١٠ درصد از مغز انسان را تشکیل میدهند. بقیه سلولهای مغزی که بیش از نیمی از وزن مغز را به خود اختصاص دادهاند سلولهای Glia نام دارند که به زبان یونانی به معنی چسب است. از این رو در گذشته عصب شناسان معتقد بودند این سلولها برای در کنار هم نگاه داشتن نورونها در مغز قرار دارند اما مطالعات جدید نشان دادهاند که نقش این سلولها محافظت و ایجاد ایمنی برای رشد و عملکرد سیناپسها است.
6-مغز باشگاهی خصوصی است:
ساختاری از سلولها در سیستم خونی مغز که دیواره خونی-مغزی نام دارد مانند نگهبانان در باشگاههای خصوصی تنها به چند مولکول اجازه ورود به بخش اصلی سیستم عصبی یعنی مغز را میدهد. مویرگهایی که تغذیه مغز را به عهده دارند در کنار سلولهایی که به یکدیگر چسبیدهاند از ورود مولکولهای بزرگ جلوگیری میکنند، تنها پروتئینهای ویژهای اجازه دارند موادغذایی و مواد دیگر مورد نیاز مغز را به داخل ببرند. این دیواره در عین محافظت از مغز گاه میتواند از ورود داروهای حیاتی به مغز نیز جلوگیری کنند. تنها راهی که تاکنون توانسته است ورود داروها از میان این مانع مغزی را امکان پذیر سازد فناوری نانو بوده است. در مطالعاتی که در سال ٢٠٠٩ در رابطه با درمان سرطان انجام گرفته بود دانشمندان توانستند نانو ذرات ویژهای را از میان این دیواره عبور داده و به دیواره تومورهای سرطانی اتصال دهند. در آینده میتوان با ترکیب نانو ذرات و داروهای شیمی درمانی روشی موثر برای از بین بردن تومورهای مغزی به وجود آورد.
7-مغز در ابتدا به شکل لولهای کوچک است:
پایههای مغز در اولین روزهای شکلگیری جنین بنا گذاشته میشوند. سه هفته پس از شکل گرفتن جنین لایهای از سلولهای بنیادین که صفحه عصبی نام دارد شکل گرفته و به لولهای عصبی تبدیل میشود. این نسج در واقع سیستم مرکزی عصبی را به وجود میآورد. لوله عصبی از ابتداییترین مراحل رشد جنین شکل گرفته و از دیگر بخشها متمایز میشود و شکلگیری نورونها و دیگر سلولها نیز از سه ماهه دوم آغاز خواهد شد. چین خوردگیهای مغز بسیار دیر آغاز میشود و در ٢۴ هفتگی تعداد بسیار کمی از این چین خوردگیها بر روی سطح مغز مشاهده میشود.
8-مغز کاملا تکامل نیافته است:
نقطه اوج رشد ماده خاکستری مغز به دوران بلوغ انسان تعلق دارد و در دوران نوجوانی و با گسترش بخشهای قدامی مغز که با قضاوت و تصمیمگیری در ارتباطند تکامل بیشتری پیدا میکند. مطالعات نشان دادهاند بخشهایی که با عملکرد چندگانه انسان در ارتباط است تا ١۶ یا ١٧ سالگی به طور کامل تکمیل نمیشوند و بسیاری از دیگر تواناییهای مغز تا ٢٠ سالگی به تکامل میرسند.
9-مغز هرگز از تغییر دست بر نمیدارد:
زمانی دانشمندان بر این باور بودند که با پشت سر گذاشتن جوانی، توانایی شکلگیری اتصالات نورونی جدید نیز در انسان متوقف میشود. دیدگاهی که در سال ٢٠٠٧ مردود اعلام شد و دانشمندان دریافتند مغز در شرایط مختلف توانایی تشکیل دادن نورونهای جدید را دارد و مغز میتواند در دوران بزرگسالی نیز اتصالات جدید نورونی بسازد. همچنین تحقیقات بر روی مراقبه یا مدیتیشن نشان داده است تمرین دادن شدید مغز میتواند ساختار و عملکرد مغز را تغییر دهد.
![[تصویر: 0cm0ktb1l0ee2xxd0jul.jpg]](http://up.iranbiologists.com/images/0cm0ktb1l0ee2xxd0jul.jpg)
مغزانسان حدود 1/5کیلوگرم است که دارای در حدود 100 میلیارد اعصاب بهم پیوسته با طولی معادل چندین هزار کیلومتراست. بو سیله این شبکه عظیم و پیچیده اعصاب تمام حرکات، افکار، حسهای پنج گانه واحساسات روحی انسان کنترل می شود. در داخل مغز و ستون فقرات قریب به ده هزار نوع نرون و تریلیونها سلولهای کمکی و حدود 100 نوع مواد شیمیایی تنظیم کننده و کیلومترها مویرگ و بسیارپدیده های دیگر وجود دارد که با یک نظم شگفت انگیز واعجاب آوری باهم تعامل می کنند انسان متفکر امروز با تمام دانش و تکنولوژی خویش هنوزبه تمام اسرار و مرموزات مغز انسان پی نبرده است. اینچنین است خلقت خدای دانا و توانا. تو حید یعنی فقط ان شعور بی نهایتی که چنین دستگاه عظیمی را بنا کرده است شایسته ستایش است.
یک پشه:
آیا می دانید که یک پشه علا وه بر داشتن سیستم های بیو لوژیک مانند مغز و اعصاب، دستگاه گوارشی، دستگاه تو لید مثل و... قادر است در هر ثا نیه بین 500 تا 1000 بار با ل بزند!! یعنی قریب به 30000 تا 100000 بار در هر د قیقه!!! آیا انسان امروز قا در است با تمام دانش علمی و فنی خود پدیده ای مانند یک پشه را حتی از مواد خلق شده بسازد؟ اینچنین است خلقت خدای بزرگ و توانا. تو حید یعنی تنها خدایی را که آفریننده همه علوم است معلم، مرجع دینی و را هنمای خود در مسیر زند گی بدانیم.
إن الله لا يستحي أن يضرب مثلا ما بعوضة فما فوقها فأما الذين ءامنوا فيعلمون أنه الحق من ربهم وأما الذين كفروا فيقولون ماذا أراد الله بهذا مثل يضل به كثيرا ويهدي به كثيرا وما يضل به إلا الفسقين
خدا از آوردن هيچ گونه مثالى ابا ندارد، از پشه اى ريز گرفته تا بزرگ تر و اما كسانى كه ايمان دارند، مى دانند كه اين حقيقتى است از جانب پروردگارشان. و اما كسانىكه ايمان ندارند، مى گويند: "خدا از چنين مثلى چه منظورى داشت؟" او بدين وسيله بسيارىرا گمراه و بسيارى را هدايت مى كند. ولى او هرگز گمراه نمى كند به جز ستمكاران را. مغز انسان اندامی بسیار پیچیده است که حدود ۲ درصد وزن بدن انسان ر دارا میباشد، بنابراین یک انسان ۷۵ کیلوگرمی مغزی در حدود ۱٫۵ کیلوگرم دارد. با این وجود مغز میان ۲۰ تا ۳۰ درصد از انرژی بدن انسان را مصرف میکند در مغز انسان حدود ۱۰۰ میلیارد یاخته مغزی وجود دارد که بصورت یک شبکه بسیار پیپچیده با یکدیگر در ارتباط هستند. محاسبات نشان میدهد که در حدود ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ میلیارد ارتباط نقطه به نقطه میان یاختههای مغزی در مغز انسان وجود دارد. این شماره از شمار ستارگان جهان بیشتر است.
ما کارهايي مثل ديدن، شنيدن، لمس کردن، فکر کردن و غيره را مي توانيم همزمان انجام دهيم چون سلولهاي مغزمان بصورت موازي کار مي کنند و هر کدام وظيفه خاصي دارند. ارتباطات مختلف بدن انسان با بيش از سيزده ميليارد نرون (سلول عصبى ) انجام مى گيرد كه از اين مقدار ده ميليارد مربوط به مغز و بقيه مربوط به پوست و ساير اندام شبكه عصبى كه در مركز بصل النخاع قرار دارد مى باشد. در هر ثانيه بيش از يكصد ميليون پيام را از اندام مختلف عصبى دريافت مى كند و در همين فرصت (يك چشم بهم زدن ) يك ثانيه اين پيام را برسى و مورد مطالعه قرار مى دهد و فقط چند صد عدد از اين پيامها را كه قابل اهميت مى داند اجازه ورود مى دهد و به اطلاع مغز مى رساند. مغز در داخل استخوان جمجمه و نخاع در داخل ستون فقرات جای گرفته است. سه پرده که در مجموع مننژ نامیده میشوند، مغز و نخاع را از اطراف محافظت میکنند. پرده داخلی : پرده داخلی چسبیده به مغز و نخاع بوده و کار تغذیه بافت عصبی را انجام میدهد.
پرده میانی : پرده میانی عنکبوتیه نام دارد که به پرده خارجی چسبیده و از پرده داخلی کم و بیش فاصله دارد.
پرده خارجی : از بافت پیوندی محکم تشکیل شده و به استخوانهای محافظ چسبیده است. در فاصله بین عنکبوتیه و پرده داخلی مایع شفافی قرار گرفته است که از ترشحات رگهای خونی است. این مایع را مایع مغزی-نخاعی میگویند و کار آن محافظت از بافت عصبی است.
مخ بزرگترین قسمت مغز است و دارای دو نیمکره است که توسط رشتههای عصبی محکم و سفید رنگی بهم متصلند و ارتباط دو نیمکره نیز از طریق همین رشتههای عصبی صورت میگیرد. قسمت سطحی مخ ، خاکستری رنگ است و قشر مخ نامیده میشود. قشر مخ در انسان به علت وسعت زیاد خود و جای گرفتن در فضای محدود حالت چین خورده دارد. در زیر قشر مخ ماده سفید رنگی وجو دارد که از اجتماع رشتههای عصبی میلین دار تشکیل شده است و این رشته همان دنبالههای نورونهایی هستند که در قشر خاکستری با سایر قسمتهای دستگاه عصبی قرار دارند.
![[تصویر: nu5qt1j12wj6c17ws7t6.gif]](http://up.iranbiologists.com/images/nu5qt1j12wj6c17ws7t6.gif)
غده تالاموس و غده هیپوتالاموس است. هر قسمت از قشر خاکستری کار ویژهای انجام میدهد. مراکز مربوط به دریافت و تفسیر اطلاعات رسیده از اندامهای حسی مختلف مانند چشم و گوش و پوست در این قسمت است. قسمتی از قشر خاکستری مرکز حرکات ارادی است. مخ مرکز احساسات ، فکر کردن و حافظه است. نیمکره چپ مخ حرکات طرف راست و نیمکره چپ بدن حرکات طرف راست بدن را کنترل میکنند. هر نیمکره کارهای ویژهای را نیز انجام میدهد. نیمکره چپ در زبان آموزی ، یادگیری ، تفکر ریاضی و منطق ، تخصص دارد. نیمکره راست انجام دادن کارهای ظریف هنری ،
موسیقی را کنترل میکند. تالاموسها مرکز تقویت پیامهای حسی مانند چشم ، درد و ترس هستند و پیامهای حسی را قبل از اینکه به قشر مخ برسند تقویت میکنند. هیپوتالاموس مرکز تنظیم اعمال مختلفی از جمله گرسنگی، تشنگی ، خواب و بیداری و دمای بدن است.
مخچه قسمتی از مغز است که در پشت و زیر مخ قرار دارد. مخچه دارای دو نیمکره است، اما چین خوردگیهای سطحی آن کم عمق تر و منظم تر است. قسمت سطحی مخچه را ماده خاکستری پوشانده است. مخچه بوسیله دسته تارهای عصبی به بقیه قسمتهای دستگاه عصبی مربوط است. مخچه در کار کنترل فعالیتهای ماهیچهای به مخ کمک میکند.
مخچه پیامهای حرکتی را قبل از اینکه به اندامها بروند تقویت میکند. در نتیجه حرکات نرمتری از بدن سر میزند.
حفظ تعادل بدن نیز به عهده مخچه است. برای اینکار چشمها و گوش داخلی وضعیت بدن را به مخچه خبر میدهند و مخچه، ماهیچه ها را طوری کنترل میکند، که تعادل برقرار بماند. در مجموع کارهایی که مخچه انجام میدهد همگی غیر ارادی هستند.
بصلالنخاع پایین ترین مرکز عصبی واقع در استخوان جمجمه است. انتهای بصلالنخاع به نخاع مربوط است. بیشتر بصلالنخاع از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده است که میان نخاع و مغز قرار دارد. بصلالنخاع فعالیت اندامهای داخلی بدن مانند قلب، ششها و اندامهای گوارشی را اداره میکند. به همین دلیل یکی از مهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد. مغز 12 جفت عصب دارد. این اعصاب با اندامهای مهمی ارتباط دارند. نظم موجود بین قسمت های مختلف مغز و همچنین هماهنگی بین مغز و اندامهای مختلف بدن، انسان را به وجود آفریدگاری عالم و قادر رهنمون می سازد.
نظرات شما عزیزان:
بسیار عالی ممنون بابت زحمات تون
باسلام احترام من رشتم پزشكي نيست در ضمينه هنر.عكاسي و فيلمبرداري .فعاليت مي كنم امام براي اطلاعات از سيستم بدن انسان معمولا به سايتها مراجعه مي كنم مطالب بسيار خوب وعالي درسايت شما مطالعه كردم بسيار عالي بود با تشكر از زحمات شما
پاسخ:سلام.ممنون
پاسخ:سلام.ممنون
برچسبها: